il passato prossimo

Türkçe gramere direkt çevirisini "basit geçmiş zaman" olarak adlandırabiliriz."Passato Prossimo" çevirilirken fiiller yardımcı fiil olarak türlerine göre "Essere" ya da "Avere" kulanırlar.

ESSERE
(io) sono
(tu) sei
(Lui/Lei) e'
(Noi) siamo
(Voi) siete
(Loro) sono

AVERE
(io) ho
(tu) hai
(Lui) ha
(Noi) abbiamo
(Voi) avete
(Loro) hanno

-Hangi fiillerin hangi yardımcı fiil ile çekileceğine dair bir kaç benzer açıklama var..İtalyancada fiiller anlamlarına göre ikiye ayrılır:

-Verbi Transitivi (Geçişli Fiil) : "neyi" ve "kimi" sorularına anlamlı yanıt verebilen fiilllerdir. Yardımcı fiil olarak "avere" kullanılır.

-Verbi Intransitivi (Geçişsiz Fiiller) : "neyi" ve "kimi" sorularına anlamlı yanıt veremeyen fiillerdir.Yardımcı fiil olarak " essere" kullanılır.

Participio Passato: İtalyanca fiilller passato prossimoda çekilirken yardımcı fiilin yanında participio passato şeklinde kullanılır.

-are bitimli fiiller = -ato
-ere bitimli fiiller = -uto
-ire bitimli fiiller = -ito şeklinde çekilir.

Andare = Andato
Volere = Voluto
Sentire = Sentito

Başka şekilde anlatmak gerekirse:

-Che Cosa?
-Chi?
-Dove?
Sorularına anlamlı yanıt veren filler: AVERE+Participio Passato....

-Da Dove?
-Per Dove?
-Come?
Sorularına anlamlı yanıt veren filler: ESSERE+Participio Passato.... ile çekilir...

Vedere: Che cosa vedi? un film.
Ieri sera ho visto un film.

Unutmadan: Geçişsiz Fiillerde (Verbi intransitivi) ; yardımcı fiili "essere" olan fiillerde; participio passato'ya çevrilen ana fiilin son harfi cümledeki öznenin cinsiyeti ve sayısına göre değişir.
Sono Partito/a
Sei Partito/a
é Partito/a
Siamo Partiti/e
Siete Partiti/e
Sono Partiti/e

Bazı Ayrıntılar:

-Hareket bildiren fiiller AVERE ile çekilir.

Camminare

Viaggare

Passeggiare

Nuotare

Giocare a calcio/tennis

(liste uzar gider...)

• Verbi Rifflessivi her zaman ESSERE ile çekilir.

Svegliarsi(uyanmak)

Mi sono svegliato/a

Ti sei svegliato/a

Si é svegliato/a

Ci siamo svegliati/e

Vi siete svegliati/e

Si sono svegliati/e

• "Dovere, Potere, Volere...." gibi fiiller passato prossimoya çevrilirken cümlede arkasından gelen fiiilin türüne göre çekilir.

Dovere: "Ieri sono dovuto partire per Roma. (partire verbi intransitivi)

"Ieri abbiamo dovuto mangiare al ristorante.( mangiare verbi transitivi)

• Verbi Ausiliari : Bu tür fiiller cümledeki anlamlarına göre "essere" ya da "avere" ile çekilebilirler.Ancak bu başka bir başlığı hakedecek kadar önemli ve gıcık bir konu..
• Verbi Irregolari : Şimdiye kadar anlatmaya çalıştığım her şey kurallı çekimler içindi.Ne yazık ki İtalyanca'da fiillerin büyük sayılacak bir kısmı da kuralsız çekilmekte...Bunları da belli sınıflandırmalar içinde öğrenmek(ya da ezberlemek mi desem) gerekiyor.Buna da bir başlık açacağım...

(kalanı kurstan gelince...)